เมนู

ผู้นั้น ได้ฟังคำมารดา ก็คิดถึงคุณมารดาพามารดามาเลี้ยงไว้ดุจกาลก่อน ได้กระทำกรรมหลอก
หลอนประทุษร้ายมารดาไว้เท่านี้ ก็เป็นเวรตามตนมาทุก ๆ ชาติ แต่โจรตีตายมานี้หลายชาติ
กำหนดถึงห้าร้อยชาติ ตราบเท่าปัจฉิมชาติเป็นพระมหาโมคคัลลานะ เหตุดังนี้พระโมคคัลาน
เถรเจ้าถึงทรงไว้ซึ่งโลกุตรฤทธิ์ ก็มิอาจสู้รบป้องกันโจรได้ มหิยา ราชาโน เปรียบเหมือน
บรมกษัตริย์ทั้งหลายในพื้นพิภพปฐพี มีอานุภาพแผ่ไปแก่เสนาข้าราชการทั้งปวง ข้าราชการผู้
ใดผู้หนึ่งมิอาจสู้รบราชฤทธิ์ได้ และบรมกษัตริย์นั้น เมื่อคราวสิ้นบุญแล้ว กรรมาถึงก็มิอาจสู้
รบต้านทานซึ่งกรรมนั้นได้ ถ้ามิฉะนั้นอุปไมยดุจบุรุษผู้หนึ่งกระทำซึ่งความชั่วคือกระทำตัวเป็น
โจรปล้นสะดม ญาติพี่น้องบิดามารดาบ่ห่อนจะกระทำโทษได้ กระทำโทษแก่บุรุษผู้นั้นได้ก็
แต่พระมหากษัตริย์ ญาติบิดามารดาพี่ป้าน้าลุงนั้น มิอาจป้องกันตามทันเข้าเมื่อใด ก็มิอาจสู้
กรรมได้เปรียบเหมือนดังนั้น ใช่ว่าฤทธิ์โจรอันตีนั้นจะมากกว่าฤทธิ์พระโมคคัลลานะ นี้หามิได้
บพิตรจงเข้าพระทัยด้วยประการดังนี้
สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดี ได้ทรงฟังพระนาคเสนวิสัชนาดังนี้ก็ซ้องสาธุการว่า
สาธุ ดีแล้ว พระผู้เป็นเจ้า
อิทธิยา กัมมวิปากปัญหา คำรบ 1 จบเพียงนี้

โพธิสัตตัสส ธัมมตาปัญหา ที่ 2


ราชา

สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดีมีพระราชโองการถามถึงอรรถปัญหาแก่
พระนาคเสนต่อไปเล่าว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระนาคเสนผู้เป็นเจ้า พระพุทธฎีกาโปรดไว้
ในธรรมปริยายนั้นว่า พระโพธิสัตว์เจ้ามีที่บารมีแก่กล้าคงจะสำเร็จแก่พระโพธิญาณแล้วนั้น มี
พระพุทธบิดาพระพุทธมารดา เกิดกับสำหรับกันทุกชาติกว่าจะได้ตรัสนั้น เป็นนิตยธรรมดา
อยู่ประการ 1 โพธิ อันว่าไม้ที่จะได้ตรัสนั้นก็บังเกิดทุกพระองค์ เป็นนิตยธรรมดากระนี้อยู่
ประการ 1 ท่านผู้ที่จะเป็นอัครสาวกนั้นก็เกิดสำหรับกันเป็นธรรมดากระนี้ประการ 1 บุตรนั้นก็
เกิดสำหรับกันเป็นธรรมดากระนี้ประการ 1 พระพุทธอุปฐากเล่าก็เกิดสำหรับกันมาเป็นธรรมดา
สืบ ๆ มาทุกพระองค์ประการ 1 ตกว่า ทรงพระกรุณามีพระพุทธฎีกาตรัสไว้ในธรรมปริยายนั้น
ปุน จ ตุมฺเห ภณถ บัดนี้พระผู้เป็นเจ้ากล่าวกับโยมว่า พระบรมโพธิสัตว์เจ้าของเรานี้ เสด็จอยู่
ในดุสิตพิภพ เมื่อคำรบปัจฉิมชาติจะจุติลงมาตรัสนั้น ต้องพิจารณาซึ่งอัฏฐมหาวิโลกนะ 8